95/7/24
10:25 ص
بررسی معماری مساجد ترکیه (مسجد شاهزاده ، ایاصوفیه ، سلیمانیه )
معماری مساجد استانبول را با تور ارزان استانبول تجربه کنید.
در قرن نهم هجری (قرن پانزدهم میلادی یا آغاز دوران رونسانس اروپا)،اسلام با گسترش خود رو به سمت شمال تا سرزمین های جنوبی روسیه،در آسیای صغیر (آناتولی یا ترکیه امروزی)پایگاهی معتبر یافت. با فتح قسطنطنیه (استانبول) به دست سلطان احمد دوم معروف به”فاتح”و روی کار آمدن سلسله ی عثمانیان در سال 857 هـ . ق،هنر و سبک معماری دوره ی عثمانی شکل گرفت.
مساجد ترکیه به ویژه مساجد جامع عثمانی در استانبل_پایتخت مرکزی دولت عثمانی_پایه کار خود را بر موازین معماری “بیزانس”منطبق ساختند.از بنا های معروف این دوران می توان مسجد “سلیمانیه” و “مسجد سلیمیه” را نام برد.
پس از گسترش اسلام به آسیای صغیر، این منطقه تا قرن هفتم و هشتم هجری زیر سلطهی حاکمان سلجوقی بوده بنابراین اولین بناهای اسلامی احداث شده رنگ و بوی معماری اسلامی ایران را دارند. پس از سلجوقیان، عثمانیان مسلمان حکومت را در دست گرفتند و در قرن نهم هجری به یک قدرت رعب انگیز بدل شدند. حاکمیت عثمانیان نقطهی اوجی برای هنر اسلامی این منطقه بخصوص در معماری بوده و محققاً میتوان عنوان نمود که مساجد ترکیه در ردیف زیباترین مساجد جهان قرار دارند.
مکتب عثمانی با تکیه و استفاده از عناصر معماری بیزانس به خصوص کلیسای ایاصوفیا هویت خود را تثبیت نمود معماری مکتب عثمانی به مانند مکتب اسپانیا از تفکر اولیه اسلام پیروی ننموده است. در این شیوه شاهد توجه بیش از حد معمار به نمای بیرونی بنا هستیم.
استفاده از نمای بیرونی پر ابهت و با شکوه، تعدد گنبدهای فرعی، قوسهای پلکانی نیز در این معماری دیده میشود.
ویژگیهای مکتب عثمانی:
-گنبد خانهی مرکزی وسیع و فراخ
-شبستانها در طرفین گنبدخانه
-توجه به نمای بیرون بنا (نمای بیرونی پر ابهت)
-گنبد مرکزی و نیم گنبدها فرعی ممتعدد
-استفاده از طاقهای پلکانی
-مصالح اولیه سنگ
-استفاده از منارهها در چهار سوی بنا به شیوهای بیزانسی
مسجد شاهزاده (استانبول)
مسجد شاهزاده یا شهزاده یکی از مساجد شهر استانبول در ترکیه است.اگر در تور ارزان استانبول بتوانید از معماری های مختلف این شهر دیدن کنید و اطلاعات کاملی در تور ارزان استانبول کسب میکنید
سلطان سلیمان اول از معمار سینان میخواهد که به یاد فرزندش محمد که در سال 1543 درگذشته بود یک مسجد بسازد. ساخت این مسجد که در سال 1544 آغاز گردیده بود در سال 1548 به پایان رسیدهاست. این مسجد که در مرکز شهر واقع شده، در بین مدرسهها مقبرهها و عمارتها ساخته شدهاست. دو مناره آن از نظر معماری بی نظیر است بسیار جلب توجه مینماید. این ساختمان که از نظر ابعادی و خطوط زیبا با سایر مساجد متفاوت است اولین اثر مهم معمار سینان است. دراطراف آن مقبرههای بسیاری وجود دارد.
مسجد سلیمانیه
این مسجد به همراه گنبد و چهار مناره بلند و باریکش در قسمت غربی خلیج استانبول قرار گرفته است. این مسجد که یکی از زیباترین مساجد موجود در شهر استانبول می باشد در فاصله سالهای 1550 تا 1557 میلادی توسط معمارسنیان که یکی از معروف ترین معماران دوره طلائی امپراطوری عثمانی به شمار می آمده ، ساخته شده است. بنای این مسجد از نقطه نظر محل قرار گیری آن ، که در بالا ترین نقطه یک تپه می باشد ، بسیار مناسب است. به علاوه چهار مناره موجود در این مسجد که در چهار طرف حیاط آن قرار گرفته در نگاه اول کاملا جلب توجه می کند. در قسمت داخل مسجد محراب و منبری از سنگ قرمز کنده کاری شده وجود دارد و پنجره ها به شیشه های رنگی مزین است. در باغهای این مجموعه آرامگاه سلیمان و همسرش خرم سلطان قرار دارد. ضمن اینکه مقبره معمارسنیان نیز در نزدیکی همین مسجد قرار گرفته است. علاوه براینها چهار مدرسه دینی ، یک مدرسه طب ، یک کاروانسرا ، حمام ترکی ،آشپزخانه و آسایشگاهی برای فقرا در این مجموعه به چشم می خورد.
این مسجد را معمار بزرگ عثمانی خواجه معمار سنان آغا بهدستور پادشاه عثمانی سلطان سلیمان اول طرح کرد. ارتفاع گنبد این مسجد 53 متر و قطر گنبد 27?5 متر است. بنا به سنت عثمانی این مسجد چهار منار (گلدسته) دارد که نشانه مسجدهائی است که به امر شاهان ساخته میشد. سبک معماری آن، مانند دیگر کارهای سنان و معماران عثمانی ترکیبی از سبک معماری بیزانسی و اسلامی است. بر پایه? رسم آن دوره این مسجد دارای ساختمانهای جنبی مانند مدرسه و حمام و کتابخانه و کاروانسرا و بیمارستان و آشپزخانه عمومی نیز بودهاست. اینگونه ساختمانهای جنبی را «کلیه? مسجد» (به ترکی عثمانی «جامی کولیهسی») مینامیدند
مسجد ایاصوفیه
بنای «ایا صوفیه» در میدان «سلطان احمد» استانبول در ترکیه، یکی از بزرگترین اثرهای تاریخی دوران بیزانس است و در زمان کنستانتینوس اول بنا شد که به مدت 916 سال به عنوان کلیسا و به مدت 481 سال در دوران عثمانیها به عنوان مسجد فعال بود. این بنای تاریخی به دستور آتاتورک در سال 1935 به موزه تبدیل و در خدمت صنعت توریسم قرار گرفت!
در بنای ایاصوفیه تدبیر هوشمندانهای برای هماهنگى طاقها و ستونها به کار رفته است. 4 ستون عظیم از سنگ خارای مصری، شبیه پای فیل، 4 طاق بالا را نگاهداشته، و گنبد بر روی آنها آرمیده است. در ساقه گنبد، حلقهای از 40 پنجره نزدیک به هم قرار گرفته، که نور از آنها به درون مىتابد.
ژرفای گنبد 18 متر و بلندی گنبد 56 متر از سطح زمین است و قطر آن 33 متر است که پشتبند آن دو نیم گنبد است. که خود در هر پهلو بر یک تورفتگی ستوندار کوچک قرار دارند. در طرفین فضای بسیار بزرگ مرکزی، با گنبدی به بلندی 56 متر از کف دو طبقه، راهه جانبی قرار دارد که بار گنبد را منتقل میکند به قوسهای عظیمی که سینه سردرهایی پر پنجره را در بر گرفته است. ردیف دیگری از پنجره در پائین و دور تا دور گنبد قرار دارد.
این بنا مجموعاً 107 ستون و 9 در دارد؛ بزرگترین آنها در ِ وسطى است با چارچوب برنزی و قاب مرمر که مخصوص ورود امپراتور بود
بنا کلاً از آجر ساخته شده، و با مرمر پوشانده شده. دیوارهاى آن با معرقهاى آجین شده به سنگهاى قیمتى تزیین یافته است. در تزیینات بناى آن، از فلزات گرانبهاى منتسب به هنر بیزانسى استفاده شده است. ستونهاى مرمرین این بنا از معبد «آرتمیس» و نیز از نقاط مختلف دنیا به آنجا آورده شده است. در حیاط داخلى، فوارههایى برای وضو قرار دارد. در زوایهى جنوبى مسجد به جاىگلدستهاى از جنس سنگ، گلدستهاى آجرین بنا گردیده است
موزاییکها و تزیینات داخلى ایاصوفیه نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. از تزیینات بىنظیر این بنا در منابع قدیمى با ستایش فراوان یاد شده است. از زیباترین بخشهای این بنا، تزیینات ایاصوفیه و موزاییکهای بیزانسى آن است. در میان آنها قطعات و تابلوهای ساخته شده از طلا، نقره، مرمر و سفال لعابدار رنگارنگ دیده مىشود. تابلوهای موزاییک ایاصوفیه را مىتوان بر سطح داخلى نیم گنبدها، دیوارها، طاقها و رواقها و بر سردر ویژهی امپراتور و … دید
شکوه و زیبایى ایاصوفیه پیوسته توجه جهانگردان را به خود جلب کرده است؛ امروزه نیز از مراکز مهم جهانگردی دنیا و از منابع بزرگ درآمد دولت ترکیه به شمار مىرود